Nền kinh tế Việt Nam và thế giới đang trải qua những thời khắc khó khăn trong nhiều năm trở lại đây bởi ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đang lan rộng ở khắp mọi nơi. Mới đây VAFI – hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam vừa trình đề xuất hạ mức lãi suất về 0%/ năm. Điều này làm giới chuyên gia xôn xao và đặt câu hỏi về tính khả thi của đề xuất. Ngoài ra các chuyên gia cũng có những dự báo về thị trường bất động sản Việt Nam liệu có xuất hiện bong bóng nếu điều đó xảy ra.
Chưa phù hợp với điều kiện kinh tế tại Việt Nam
Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính (VAFI) vừa gửi Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành có liên quan công văn đề xuất hạ dần lãi suất tiền gửi VND về mức 0%/năm.
Ngay sau đó, đề xuất này nhận được sự quan tâm của dư luận & giới chuyên gia. Phần lớn các ý kiến cho rằng đề xuất đưa lãi suất tiền gửi về 0% chưa phù hợp với điều kiện của nền kinh tế Việt Nam hiện tại.
Theo đó, việc hạ mặt bằng lãi suất được thực hiện phải dựa trên nhiều yếu tố. Trong đó nổi bật là hai vấn đề quan trọng: đánh giá rủi ro thị trường và lạm phát. Chỉ xét riêng hai yếu tố này, nước ta chưa phù hợp điều kiện hoàn cảnh để có thể tiến tới hạ dần lãi suất về 0%.
Hai điều kiện tiên quyết ở các quốc gia đưa được lãi suất tiền gửi về 0% chính là tỷ lệ lạm phát thấp và ngân hàng không dựa quá nhiều vào nguồn huy động vốn trong dân.
Trong khi lạm phát ở Việt Nam vẫn ở mức cao (khoảng 4%). Thì chính sách này thực thi sẽ gây rủi ro cao cho nền kinh tế; hệ thống tài chính bị rúng động. Các ngân hàng gặp khủng hoảng.
Khó xảy ra bong bóng bất động sản
Một số ý kiến đặt ra giả thiết nếu lãi suất hạ dần về 0% thì thị trường bất động sản sẽ như thế nào? Các chuyên gia cho rằng, khi lãi suất huy động hạ, nhà đầu tư sẽ nghĩ ngay đến việc sẽ tăng mạnh dòng vốn vào bất động sản. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố quyết định đến việc thị trường này có xảy ra “bong bóng” hay không!
Quản lý thị trường bất động sản là lĩnh vực rủi ro chính là quan điểm hiện tại của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước & các cơ quan quản lý. Việt Nam đang kiểm soát rất chặt chẽ tín dụng bất động sản & nguồn cung, cũng như đang cân nhắc về một số loại thuế bất động sản.
Một khi thị trường bất động sản đảm bảo được tính minh bạch; điều tiết hơn thì mới có thể nới lỏng các điều kiện về tính rủi ro của thị trường này. Thực tế hiện tại, thị trường vẫn còn thiếu minh bạch; tiếp cận thông tin khó khăn; tồn tại hiện tượng làm giá đẩy giá… Có thể thấy, rất khó để thay đổi quan điểm về tính rủi ro trong quản lý bất động sản. Điều này đồng nghĩa với việc tín dụng vào lĩnh vực này vẫn siết chặt. Ngay khi hạ lãi suất về 0% thì dòng tiền tín dụng vẫn khó chảy vào bất động sản gây bong bóng.
Còn trong trường hợp lãi suất về 0%. Dân không gửi tiền tiết kiệm và đổ vào bất động sản thì theo ông, đó là vấn đề khác. Nếu tiền dân tích lũy rồi đem đi đầu tư thì không đáng lo ngại. Khó có thể hình thành “bong bóng”. Còn đại đa số bộ phận đầu tư dùng đòn bẩy tài chính mới lo ngại. Bởi khi thị trường đi xuống, người vay không trả được nợ. Và hình thành nợ xấu gây rủi ro cho hệ thống ngân hàng. Đó mới là điều đáng lo ngại.
Dẫn chứng từ thực tế cho thấy tín dụng vẫn kiểm soát tốt
Dẫn chứng thực tế cho thấy. Sau đợt sốt đất đầu năm, rất nhiều người dùng tiền tích lũy đi mua nhà đất và tín dụng vẫn kiểm soát tốt. Gần đây, ngân hàng hạ lãi suất tiền gửi. Và kinh doanh gặp nhiều khó khăn. Khiến dòng tiền lớn dịch chuyển khắp nơi. Thị trường bất động sản “sốt nóng” theo nhưng chưa có dấu hiệu đáng lo ngại.
Giới chuyên gia địa ốc nhận định, dưới tác động của làn sóng dịch Covid lần thứ 4. Thị trường có sự trầm lắng trong quý II năm nay. Nhưng không hề xuất hiện tình trạng bán tháo. Bởi phần lớn chủ sở hữu sử dụng tiền tích lũy để đầu tư chứ không phải tiền vay. Đề xuất hạ dần lãi suất tiền gửi VND về mức 0% là không khả thi. Lý do là chính sách này sẽ gây rủi ro cao cho nền kinh tế. Trong khi lạm phát ở Việt Nam vẫn ở mức cao, khoảng 4% trong năm 2021. Nếu đưa lãi suất tiền gửi về 0%, điều này sẽ gây rúng động hệ thống tài chính; đưa đến khủng hoảng cho các ngân hàng. Đặc biệt là về thanh khoản.
Một đặc tính người Việt là tích trữ để đáp ứng các khoản mua sắm lớn hoặc phòng lúc khó khăn. Do vậy, việc hạ lãi suất về 0% rất có thể chuyển sang tích trữ vàng hay USD.